Wat is een gezonde omgeving?

Om gezond te leven zijn er allerlei dingen die we zelf kunnen doen zoals gezond eten, voldoende slapen en hygiëne. Wanneer we het hebben over gezondheid binnen de omgevingsvisie gaat het juist over de delen die zich buiten afspelen. Denk daarbij aan spelen, sporten, bewegen en ontmoeten. Hiervoor is voldoende ruimte buiten nodig, in parken en in het buitengebied. Onderwerpen zoals frisse lucht en schoon water nemen we op bij het thema milieu, water en bodem.

Waar staan we nu?

In de gemeente Veendam voldoen minder inwoners aan de beweegrichtlijn in vergelijking met de provincie Groningen. De beweegrichtlijn is het advies over hoeveel lichaamsbeweging nodig is voor een goede gezondheid. Gemiddeld voldoet 40% van de inwoners aan de beweegrichtlijn. We zien dan ook dat het aantal personen met overgewicht toeneemt. In onze gemeente heeft 59% van de bevolking overgewicht terwijl het gemiddelde van de provincie Groningen 50% is[1].

Met betrekking tot gezond gedrag zoals roken, alcohol drinken en het gebruik van cannabis leeft de Veendammer gezonder dan gemiddeld in de provincie.

Wat komt er op ons af?

We zien dat onze inwoners minder én eenzijdiger bewegen. De vitaliteit van sportverenigingen staat daardoor onder druk. De vergrijzing kan er daarnaast voor zorgen dat het lastiger wordt om vrijwilligers voor onze verenigingen te vinden. Ook moeten sportaccommodaties aan hoge verwachtingen en kwaliteitseisen van gebruikers en sportbonden voldoen. Het sporten en bewegen in de openbare ruimte neemt wel toe. Dit vraagt om voldoende openbare sportgelegenheden.

Er is een aantal landelijke ontwikkelingen dat op ons af komt en die invloed hebben op het thema gezondheid. We hebben het dan over langer thuis wonen, ‘positieve gezondheid’ en mantelzorg. Per ontwikkeling leggen we kort uit wat het inhoudt en waarom het invloed heeft.

•      Langer thuis wonen: Er komen steeds meer ouderen in onze gemeente. Ouderen blijven langer thuis wonen. Dat betekent dat er soms wel aanpassingen nodig zijn, bijvoorbeeld met advies van een wooncoach kunnen we daar oplossingen voor vinden.
•      Positieve gezondheid: Zorg gaat vaak over het beter maken van mensen als ze ziek zijn. Positieve gezondheid gaat over het voorkomen van problemen (preventie). Het gaat over het idee dat gezondheid 6 kanten kent: lichaam, mentaal, idealen proberen te halen, genieten en gelukkig zijn, meedoen en dagelijkse dingen kunnen doen. Als u zich op een of meer van die 6 kanten beter voelt, dan gaat het daardoor ook op de andere kanten beter. Positieve gezondheid heeft invloed op hoe we met zorg omgaan, als we niet alleen aandacht hebben voor de zieken, maar juist zorgen dat al onze bewoners zich beter voelen op de verschillende kanten van positieve gezondheid.
•      Mantelzorg: Mantelzorg is de zorg en ondersteuning die partners, kinderen, familie, vrienden en andere bekenden aan een naaste verlenen. Dit doen mensen vaak vrijwillig en onbetaald. Mantelzorg kost mensen veel energie en moet vaak gebeuren naast opleiding, werk of hobby’s. Het kan dus een fijne oplossing zijn voor de persoon die zorg nodig heeft, maar we moeten oppassen dat de mantelzorger (die de zorg verleent) onvoldoende steun krijgt.

Hoe zien we de toekomst voor een gezonde omgeving?

We willen dat de inwoners van Veendam gezond blijven, en daar draagt onze leefomgeving aan bij. Dit doen we op twee manieren. Ten eerste nemen we gezondheid mee als integrale afweging bij nieuwe ontwikkelingen. Dit betekent dat bij een ontwikkeling (zoals de bouw van nieuwe woningen) rekening gehouden wordt met een schone en veilige leefomgeving die uitnodigt om te bewegen. We zorgen er bijvoorbeeld voor dat bij nieuwe ontwikkelingen voldoende groen en water wordt aangelegd en dat er genoeg bankjes, sport- en speeltoestellen aanwezig zijn. Ten tweede zorgen we ervoor dat ook de bestaande woonomgeving gezond ingericht blijft. In de bestaande woonomgevingen zetten we in op het vergroenen van de openbare ruimte en het creëren van meer ontmoetingsplekken en mogelijkheden om buiten te verblijven. Zo nodigt onze omgeving uit om te bewegen, spelen, sporten en elkaar ontmoeten. Daarmee draagt de leefomgeving bij aan de gezondheid van de Veendammers.

Net als nu blijven bewoners in de toekomst naar elkaar omkijken. Vrijwilligerswerk en mantelzorg worden gestimuleerd, en waar nodig biedt gemeente Veendam passende ondersteuning aan inwoners die zich niet of onvoldoende zelfstandig kunnen redden. Daarbij is het belangrijk om zorg goed te organiseren en het betaalbaar te houden. Gezamenlijk met inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties wordt gekeken naar het betaalbaar houden van de zorg en het bieden van zorg op maat. Op het gebied van zorg en ondersteuning werken het sociale en ruimtelijke domein binnen de gemeentelijke organisatie steeds meer en beter samen.

Ouderen en andere inwoners die hulp nodig hebben moeten (langer) zelfstandig zijn. De gemeente zet daarom in op levensloopbestendige woningen en het creëren van centrale ontmoetingsplekken in gebouwen en de openbare ruimte. Wij besteden ook aandacht aan de digitale bereikbaarheid waar die voor senioren mogelijk problematisch kan zijn.

Eenzaamheid en kwetsbaarheid willen we terugdringen, geluk vergroten en de ondersteuning hiervan verbeteren. Eenzaamheid raakt niet alleen ouderen maar ook andere groepen in de gemeente, zoals mensen met psychische problemen, migranten, jongeren, gezinnen die in armoede leven of mensen die zonder werk thuis zitten.

Ten slotte zoeken we met betrekking tot omgevingsveiligheid samenwerking met de relevante partners om de veiligheid in Veendam te waarborgen. Bij alle ontwikkelingen zal de veiligheid als integraal onderdeel worden meegenomen. Indien ontwikkelingen plaatsvinden rond risicobronnen worden de veiligheidsafstanden zoals deze wettelijk zijn vastgesteld gehanteerd en worden de mogelijke risico’s in beeld gebracht.

Relatie met: Milieu, water en bodem, wonen, groen en recreatie, leefbaarheid

[1] GGD Groningen